parsiblog

شناخت سنگ عقیق کبود

صدها سال است که از انگشتر عقیق کبود به عنوان گوهری ارزشمند و سنگی قابل استفاده در جواهرات یا مجسمه های هنری استفاده می شود و با نام سنگ عقیق آبی نیز شناخته می شود. سنگ عقیق نیز به عنوان طلسم و جادوگری از مواردی می باشد که توجه مردم از جمله ایرانیان باستان را به خود جلب می نمود و به دلیل اهمیت خواص عقیق سوسنی بسیار مورد استفاده قرار میگرفت. نام عقیق از نام رودخانه آگات (Achates) در شبه جزیره سیسیل ایتالیا گرفته شده است. احتمالا از بستر این رودخانه در دوران گذشته تکه سنگ های عقیق یافت می شده است. خواص سنگ لاجورد

عقیق آبی سنگی بسیار پربرکت و خواص عقیق سوسنی به قدری زیاد است که در روایات زیادی بر اهمیت آن تاکید شده است. عقیق در رنگ های قرمز، زرد، خاکستری مایل به آبی و سفید یافت می شود. هم چنین سنگ هایی وجود دارد که به سبب شباهت ساختاری و فیزیکی در تجارت آن ها را جزء خانواده عقیق محسوب می کنند مانند عقیق سلیمانی یا چشمی (باباقوری)، عقیق شجری و عقیق خزه ای.

مشخصات علمی و فیزیکی

سنگ عقیق کبود از انواع بسیار دانه ریز یا مخفی بلورهای کانی کوارتز است. در حقیقت سنگ عقیق آبی متعلق به گروه کلسدونی (یمانی) می باشد. سختی سنگ انگشتر عقیق یمنی کبود بین 6?5 تا 7 درجه در مقاس مو می باشد، به همین دلیل گاهی سخت و یا گاهی نرم است که مخصوصا در هنگام تراش حس می گردد. این سنگ به طور معمول از نوارهای پی در پی کلسدونی و کوارتز تشکیل می گردد که به دلیل وجود اکسیدهای فلزی به رنگ هایی متفاوت نمایان می شود.

سنگ عقیق آبی، انواع عقیق کبود و دیگر سنگهای عقیق در کشورهایی همچون یمن، هندوستان، ایران، چین، برزیل و آلمان در رنگ های قرمز، زرد و سفید یافت می‌شود.

بطور کلی منابع سنگ معدنی عقیق روی کره زمین فراوان است. ولی یکی از کشورهایی که بالاترین مقدار منابع این گوهر در رنگ ها و طراح های مختلف در آن وجود دارد ایران است، تا جایی که هم در سواحل دریای خزر و هم سواحل خلیج فارس و یا بر بستر اکثر رودخانه های ایران سنگ عقیق و گاها انواع عقیق کبود یافت می شود. شهرستان نمین در استان اردبیل از جمله بزرگترین معادن این کانی در جهان هست. با توجه به اهمیت خواص عقیق آبی آسمانی، این گوهر در اوروگوئه، برزیل، ایتالیا، هند، چین، مکزیک، ماداگاسکار، مصر، اسکاتلند، آمریکا، کانادا و آلمان وجود داشته و تولید می شود. گونه های برزیلی نیز برای حکاکی کردن بسیار عالی می باشند.

تنوع رنگهای عقیق

این گوهر رنگارنگ در بیش از 30 رنگ متفاوت در طبیعت یافت می شود. دامنه گسترده ای از رنگ ها مانند رنگ سفید، آبی، خاکستری، قهوه ای، قرمز، صورتی و حتی سیاه در آنها دیده می شوند که یکی از مهمترین آن ها انواع عقیق کبود می‌باشد. از جمله عوامل اصلی متاثر در رنگ سنگ عقیق می توان به ساختار میکروسکوپی، ساختار عناصر مایع، جامد و گاز، و به ویژه ترکیب عناصر فلزی رنگ زا همانند آهن، کروم، مس، تیتان، منگنز، کبالت و نیکل در سنگ عقیق اشاره نمود.

فضایل سنگ عقیق کبود

با توجه به روایات و احادیثی که در مورد خواص عقیق آبی آسمانی و دیگر انواع عقیق کبود و به طور کلی خود عقیق از زبان ائمه بیان شده است می توانیم به اهمیت خواص عقیق کبود در روایات پی ببریم. موارد زیر از مهم ترین خواص عقیق در روایات می باشد:

1- اولین سنگ ایمان آورنده به خداوند، پیامبر و ائمه اطهار (ع)

2- با ایمان ترین سنگ در میان دیگر سنگ ها
امام صادق (ع) فرمودند: “دوست می دارم که هر مؤمنی از شیعیان ما یکی از پنچ انگشتر را در دست به همراه داشته باشد. یکی از آن ها سنگ عقیق می باشد، زیرا عقیق با ایمان ترین و مؤمن ترین سنگ به پروردگار و ما اهل بیت، در میان دیگر سنگ ها می باشد.”

 

3- اولین کوه شهادت دهنده به ولایت حضرت علی (ع)

امام رضا (ع) در حدیثی در فضیلت روز غدیر خم می فرمایند: پروردگار عالم ولایت حضرت علی (ع) را بر ساکنان طبقات هفت گانه آسمان عرضه کرد. اول کسانی که به ولایت حضرت علی (ع) ایمان آوردند، ساکنان طبقه ی هفتم عرش بودند. سپس ساکنان طبقه ی چهارم به ولایت امیر مومنان علی (ع) اقرار کردند. پس از آنان ساکنان آسمان جهان به امامت حضرت علی (ع) ایمان آوردند، پروردگار آسمان دنیا را به ستارگان مزین کرد و سپس طبقات دیگر آسمان ها ایمان آوردند. بعد از آن ولایت امیر مومنان را بر زمین (هفت طبقه زمین) عرضه کرد. سپس خداوند ولایت حضرت علی (ع) را بر کوه ها عرضه کرد و اولین کوه هایی که به ولایت ایشان شهادت دادند سه کوه عقیق، فیروزه و یاقوت بودند.

4- تکلم پروردگار با حضرت موسی(ع)
امام صادق (ع) گفته اند: “انگشتر عقیق در دست به همراه داشته باشید. همانا خداوندگار با پیامبرش، حضرت موسی(ع) بر کوه عقیق سخن گفتند و حضرت موسی بر روی این کوه به مقام کلیم اللهی رسیدند.”

5- معراج حضرت محمد(ص)
پیامبر اسلام (ص) می فرمایند: “در شب معراج که در آسمان ها سفر می کردم (به عرش رفتم) به مرتبه ای رسیدم که نزدیک تر از آن به مقام ربوبیت، تصورپذیر نخواهد بود. سپس خداوندگار عالم با من در آنجا بین دو کوه عقیق سخن گفت.”

با نگاه به این دو روایت از این بزرگان، که پروردگار بر روی کوه سنگ عقیق با حضرت موسی(ع) و مابین دو کوه عقیق با رسولش پیامبر گرامی اسلام (ص) سخن گفت، توجه خداوند به سنگ عقیق  نمایان می شود، و این بخاطر آن می باشد که اول سنگی بوده که به وحدانیت خداوند و نبوت پیامبر(ص) و ولایت حضرت علی (ع) شهادت داده است و این از نشانه های اهمیت خواص عقیق سوسنی می باشد.